Veelgestelde vragen

Verkoopt u een eigendom uit een pand dat gebouwd is voor 2001? Dan moet u vanaf het ogenblik dat de verplichting in werking treedt bij de verkoop over een asbestattest beschikken van de privatieve delen. De inhoud van het attest moet bekend gemaakt worden aan de koper van het pand bij het ondertekenen van het compromis. Voor de gemeenschappelijke delen van panden die onder het stelsel van gedwongen mede-eigendom vallen gaat de verplichting pas in op 1 mei 2025. Vanaf 2032 moet elke eigenaar van een pand dat gebouwd is voor 2001 beschikken over een asbestattest.

Een asbestattest is het resultaat van een asbestinventarisatie van een gebouw. Op basis van deze inventarisatie levert de OVAM voor elk gebouw een uniek asbestattest af. Dit attest bevat informatie over asbest in het gebouw en toetst of het asbestveilig is. Het beschrijft voor een normaal gebruik van het gebouw welke materialen of gebouwonderdelen asbest bevatten wat de staat is van het asbest en geeft advies over hoe het veilig kan beheerd of verwijderd worden.

De verkoper of schenker dient een asbestattest te hebben. Het asbestattest heb je nodig bij ondertekening van de akte bij de notaris. Wees er dus tijdig bij om uw asbestattest te laten opmaken.

Op basis van de ervaring van asbestdeskundigen die sinds 1995 asbestinventarissen opmaken voor werkgevers, blijkt ook in gebouwen tot bouwjaar 2000 de kans aanwezig op het aantreffen van asbesthoudend pleisterwerk. De monstername is dan een steekproef om de aanwezigheid van asbest vast te stellen. In een woning neemt de asbestdeskundige minstens 1 mengmonster van de wanden en 1 van de plafonds. Voor zo’n mengmonster maakt hij 3 tot 5 boringen van circa 1 cm diameter. Dit doen ze met een handmatig traag draaiende kurkboor. In samenspraak met de eigenaar doet de asbestdeskundige dit op weinig zichtbare plaatsen. Hij/zij moet deze boorgaten ook veilig achterlaten door te fixeren of af te plakken. De boorgaten zijn eenvoudig te herstellen met vulpasta voor pleisterwerken. Dit is evenwel geen verplichting voor de asbestdeskundige zelf. U stemt altijd best goed op voorhand met de deskundige af, over hoe de inventarisatie gebeurt.

Asbest verwijderen is (voorlopig) niet verplicht voor particulieren. Er is wél een verplichting om het asbest te verwijderen bij verbouwingswerken of bvb. als je asbesthoudend dak vernieuwd wordt. Het asbest mag niet ingekapseld of bedekt worden. Je mag dus ook geen zonnepanelen plaatsen over een asbestdak. In sommige gevallen kan de gemeente je wel dwingen maatregelen te nemen als er sprake is van losgebonden asbest of asbest in heel slechte staat.

Ja. Bij de verkoop of overdracht van een gebouw moet de eigenaar over een asbestinventaris beschikken in de vorm van een asbestattest. Een andere vorm van asbestinventaris is niet geldig. De opmaak van een asbestattest wordt standaard uitgevoerd via een niet-destructief onderzoek. Als een gebouw overgedragen wordt met het oog op sloop of renovatie, kan de gecertificeerde asbestdeskundige toch een destructieve inventarisatie uitvoeren voor de opmaak van een asbestattest, waarmee die tegelijk ook de inventaris voor sloop of renovatie maakt. De eigenaar geeft hiertoe opdracht aan de gecertificeerde asbestdeskundige, via het opdrachtformulier. Hij geeft daarbij aan dat hij bijkomend een destructief onderzoek wil laten uitvoeren. De OVAM kan perfect een geldig asbestattest afleveren op basis van een destructief uitgevoerde asbestinventarisatie. Dit asbestattest is dan ineens voor de aannemer voldoende om mee aan de slag te gaan. Die hoeft dan geen kosten meer aan te rekenen voor bijkomend destructief onderzoek. De gegevens uit een al bestaande destructieve asbestinventaris kunnen ook perfect meegenomen worden bij de opmaak van een asbestattest. De gecertificeerde asbestdeskundige moet dan nagaan of het onderzoek gebeurde volgens de regels van het Inspectieprotocol, moet sowieso een plaatsbezoek uitvoeren en moet de verzamelde gegevens in de inventarisdatabank plaatsen.

Een asbestdeskundige is niet verplicht om monsters te nemen en een eigenaar mag ervoor kiezen om dat te weigeren. De consequentie is wel dat de asbestdeskundige het materiaal dan als ‘asbestverdacht’ opneemt in het asbestattest. De wetgeving stelt dat een asbestverdacht materiaal als asbesthoudend moet worden beschouwd, tenzij een labo-analyse aantoont dat het geen asbest bevat. Voor sommige asbestverdachte materialen is het uitsluiten van het asbesthoudende karakter met het blote oog niet mogelijk. In dat geval zal de asbestdeskundigen een monster willen nemen voor labo-analyse. Dat staat beschreven in het inspectieprotocol dat vastgelegd is in een ministerieel besluit. Doet de asbestdeskundige dit niet dan rapporteert hij/zij het materiaal als asbestverdacht. U stemt altijd best goed op voorhand met de deskundige af, over hoe de inventarisatie gebeurt.

Het Vlaams asbestafbouwbeleid heeft 2 mijlpalen om te komen tot een asbestveilig Vlaanderen: Tegen 2034 moeten de risicovolle asbesttoepassingen worden weggenomen uit Vlaamse gebouwen en woningen. Voorbeelden zijn asbestcementen daken en gevels, en niet-hechtgebonden asbesttoepassingen. Tegen 2040 moeten alle andere asbesttoepassingen in slechte staat verwijderd zijn. Voorlopig geldt enkel een verplichting tot verwijdering voor publieke gebouwen.

Een asbestattest is verplicht sinds 23 november 2022 bij een overdracht onder levenden (bvb. verkoop of schenking), naar een nieuwe eigenaar, van een toegankelijke constructie die gebouwd is vóór 2001. Voor een toegankelijke constructie (gebouwd vóór 2001) die kleiner is dan 20 m² is het asbest niet verplicht, behalve als: de som van de over te dragen toegankelijke constructies 20 m² of groter is de toegankelijke constructie onderdeel uitmaakt van een groter bouwkundig geheel. Het asbestattest moet aanwezig zijn op het moment van de overdrachtsovereenkomst. Dat is meestal het compromis, maar het kan ook op een ander moment plaatsvinden. De notaris kan steeds uitmaken per situatie of een asbestattest nodig is en op welk moment dit er moet zijn.

Verhuur op zich is momenteel geen aanleiding om een asbestattest te laten opmaken. Maar àls er een asbestattest beschikbaar is, dan bent u verplicht om een kopie te bezorgen aan de huurder(s).

De standaard geldigheidstermijn van een asbestattest is 10 jaar of tot er een recenter asbestattest wordt opgesteld. In sommige gevallen kan een kortere geldigheidstermijn toegekend worden. Dat is het geval wanneer er een beperking was tijdens het onderzoek, waardoor de asbestdeskundige niet het ganse inspectiegebied heeft kunnen onderzoeken.

De meest risicovolle asbesttoepassingen zoals asbestcement daken- en gevelbekleding (bijv. daken van stallen) en niet-hechtgebonden toepassingen (indien eenvoudig bereikbaar) moeten tegen 2034 verwijderd worden. Deze verplichting geldt enkel voor publieke constructies, nog niet voor particuliere woningen.

De prijs wordt onder meer bepaald door: omvang van de te inspecteren gebouwen en het terrein ouderdom en renovatiegraad: in oudere, weinig gerenoveerde woningen of gebouwen is de kans groter op het aantreffen van verschillende asbestmaterialen aantal monsternames en labo-analyses. Om een geldig asbestattest te bekomen, volstaat het dat de asbestdeskundige een visuele, niet-destructieve inspectie uitvoert. De eigenaar kan wel vrijwillig vragen om bijkomend onderzoek uit te voeren, in dat geval zal de kostprijs hoger liggen: asbestinventarisatie voor een werkgever conform de Codex Welzijn op het Werk (wow) destructief onderzoek in werkzones voorafgaand aan werken of sloop bijkomende monsternames en labo-analyses … De prijs start vanaf 450€, inclusief 3 staalnames. Wij maken graag voor u een persoonlijke en transparante offerte op, zodat u nooit voor verrassingen komt te staan!

Van zodra er een opdrachtsovereenkomst is, gaat de asbestdeskundige van start met een desk research. We kunnen al veel informatie halen uit bvb. bouwvergunningen, architectenplannen, facturen, ... Eens de voorstudie klaar is, zal de deskundige ter plaatse komen om de woning (en eventuele bijgebouwen) te inspecteren en indien nodig zullen er stalen genomen worden van asbestverdachte materialen. De stalen worden door een gespecialiseerd asbestlabo door middel van lichtmicroscopie onderzocht op de aanwezigheid van en het soort asbest. Na een volledige invoer van de gegevens, bezorgt de asbestdeskundige u het asbestattest van de OVAM. U kunt het asbestattest vanaf dat moment ook raadplegen via de Woningpas.

De notaris gaat na of er een geldig asbestattest werd overhandigd aan de koper. Als er geen geldig asbestattest beschikbaar is of tijdig aan de koper werd bezorgd, dan kan de koper de nietigheid van de verkoop inroepen. Er kan geen overdracht plaatsvinden. De notaris kan de overeenkomst niet sluiten.

Asbestvezels zijn onder te verdelen in twee hoofdgroepen: de spiraalvormige of serpentijnachtige, waaronder chrysotiel (ofwel witte asbest); de rechte of amfiboolachtige, waaronder crocidoliet (blauw), amosiet (bruin), anthophylliet (geel), tremoliet (grijs) en actinoliet (groen).

Crocidoliet (blauw asbest) en amosiet (bruin asbest) zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels. Het gebruik van crocidoliet is geleidelijk stopgezet sinds de jaren 70 van de vorige eeuw. Toch bevatten oudere bouwwerken nog veel van dit materiaal.

Asbest werd in het begin van de 20e eeuw beschouwd als een wondermateriaal omwille van zijn veelzijdigheid. Door asbest toe te voegen werd het materiaal steviger, maar ook goedkoper. De voornaamste redenen om asbest te gebruiken waren de gunstige karakteristieken zoals het geluid-, elektrische- en warmte-isolerend vermogen voor het maken van bijvoorbeeld branddeuren. De sterkte en slijtvastheid van het materiaal maakten het zeer geschikt voor het fabriceren van bloembakken, palen, waterleidingen,... Het is mogelijk om asbest te spinnen, weven en in vele materialen te verwerken. Asbest werd ook tegen wanden en plafonds gespoten en in de vorm van plaasterisolatie rond verwarmingsbuizen aangebracht.

De asbestindustrie heeft in België een grote bloei gekend. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd asbest aangewend bij de productie van tal van materialen en voorwerpen voor dagelijks gebruik. Na de brand van het warenhuis L’Innovation te Brussel (1967) kende het gebruik van asbest als brandwerend materiaal een sterke uitbreiding. Asbest werd in de Belgische bouwsector gebruikt tot het einde van de jaren 1980. Bekijk hier de lijst van bedrijven die asbest gebruikten.

Absoluut niet, dit is verboden. Reinigen zal spijtig genoeg het loskomen van asbestvezels in de hand werken. Het enige wat je echt kan doen, is de dakbedekking vernieuwen.

Horen, zien en voelen… Zacht asbesthoudend materiaal heeft vaak een vezelachtige structuur. Hechtgebonden asbestverdacht materiaal kan je ook horen, tik je met een schroevendraaier tegen het materiaal dan hoor je een kenmerkend geluid vergelijkbaar met het tikken op een schoolbord.

Oude onderdaken (bvb. Menuiserite) of daken met golfplaten of kunstleien kunnen asbest bevatten. Naarmate een asbest dak ouder wordt en verweert, vergoot het risico dat schadelijke asbestvezels in de omgeving terecht komen. Dat is schadelijk voor het milieu en de gezondheid.

Asbest werd op grote schaal en in veel toepassingen gebruikt (> 3500 verschillende toepassingen) vanaf de Tweede Wereldoorlog tot het verbod op productie en verkoop van asbest in 1997. De kans is groot dat een gebouw uit deze periode asbest bevat.

Ja! Als na de asbestinventaris blijkt dat er asbest in jouw woning aanwezig is, dan zijn hier geen verdere verplichtingen aan verbonden. Het asbestinventarisattest (kortweg asbestattest) heeft enerzijds als doel een beeld te krijgen van de hoeveelheid asbest dat zich nog in Vlaanderen bevindt en anderzijds om de eigenaar of koper te informeren. Dit laatste kan zeer nuttig blijken bvb. bij toekomstige verbouwingswerken.

Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen die zijn opgebouwd uit zeer fijne vezels. Het is een natuurlijk product en wordt gewonnen in mijnen of open groeven in Zuid-Afrika, Australië, Canada, de Oeral, China, Turkije, India en Kazachstan. ​ Er bestaan verschillende soorten asbest. De meest gebruikte zijn: ​ Chrysotiel (witte asbest) Amosiet (bruine asbest) Crocidoliet (blauwe asbest) Chrysotiel behoort tot de serpentijnachtige gesteenten, zo genoemd omdat de vezels spiraalvormig zijn. Amosiet en crocidoliet behoren tot de groep van de amfibole mineralen, die bestaan uit rechte, naaldvormige vezels. De amfibolen zijn het meest schadelijk voor de gezondheid, maar werden het minst gebruikt. Chrysotiel is goedkoper en gemakkelijker te bewerken waardoor het de meest ontgonnen en gebruikte asbestsoort (ongeveer 90%) is. Alleen aan de kleur van het ruwe asbest kan men zien tot welke asbestsoort de vezels behoren. Wanneer het materiaal verwerkt is, kan dat echter niet meer. Alleen laboratoriumonderzoek kan dan nog verduidelijking geven. In het algemeen geldt overigens dat verwerkte asbest niet met het blote oog kan herkend worden. Ervaren specialisten (her)kennen echter de materialen die vrijwel zeker asbest bevatten. Afhankelijk van het gebruik en de staat van bewaring worden asbesthoudende materialen ingedeeld in twee groepen: ​​ Hechtgebonden asbest: dit zijn alle producten waarin de asbestvezels gebonden zijn met een bindmiddel en zich in een goede staat bevinden. Hierdoor komen de asbestvezels niet zomaar vrij. Het bindmiddel is vaak cement, bitumen, kunststof of lijm. Uit deze materialen komen weinig asbestvezels vrij (tenzij men ze bewerkt: zagen, slijpen, boren, schuren). Deze groep bevat onder andere golfplaten en leien in asbestcement. ​ Losgebonden asbest: dit zijn alle andere asbesthoudende materialen, die niet in de categorie ‘hechtgebonden asbest’ passen. Het gaat om producten waarbij de asbestvezels niet in een stevig bindmiddel zitten. Ook zijn de concentraties van de asbestvezels veel hoger. Deze materialen zijn veel gevoeliger voor beschadigingen, waardoor er sneller grote hoeveelheden vezels kunnen vrijkomen. Deze categorie bestaat voornamelijk uit vlok- en warmte-isolatieproducten die in grote hoeveelheid toegepast zijn, maar ook uit sommige weinig gebonden platen voor valse plafonds. Deze asbesthoudende producten zijn de gevaarlijkste, want er kunnen veel asbestvezels uit vrijkomen.

Zolang asbest goed in ander materiaal vastzit, is er niet veel aan de hand en kun je het rustig laten zitten. Maar als je erin gaat breken, boren of zagen, komen er kankerverwekkende vezels vrij. Vooral in huis is dat onwenselijk: het asbest kan daar lang aanwezig blijven waardoor het risico op inademen groot is.

Er zit vaak een lange tijd tussen de periode dat iemand asbest inademt en het moment dat hij kanker krijgt. Het kan 30 jaar tot 60 jaar duren voor iemand mesothelioom krijgt.

Als u lijdt aan asbestose, kan het helaas niet worden genezen.

De meest voorkomende ziekten zijn asbestose en mesothelioom. Bij asbestose worden asbestvezels door bindweefsel in het longweefsel opgenomen. De longen verliezen hierdoor hun elasticiteit, waardoor het ademhalen moeilijker wordt. Mesothelioom is een kwaadaardige tumor van de sereuze vliezen. Sereuze vliezen zijn het borstvlies, buikvlies, hartzakje en bij mannen het vlies om de teelballen. Mesothelioom wordt ook wel asbestkanker genoemd.

De eerste symptomen van de ziekte verschijnen vaak pas tientallen jaren na de blootstelling aan asbest. De symptomen die bij asbestziekten kunnen voorkomen zijn moeilijkheden bij het ademhalen, hoesten, pijn op de borst of in de schouderbladen, vocht achter de longen of in de buikholte, koorts en gewichtsverlies. Asbestose is progressief en onomkeerbaar. Er bestaat geen behandeling voor.